222. Colensoen, Wilhelmus

Peter Colen beloofde op 9 december 1428 een bedrag van 40 Rijnsgulden te zullen overdragen dat hem door de deken van de St.Jan was toegezegd namens Peters broer Wouter. Peter had een zoon Willem die clericus was en in 1450 aan de pauselijke Curie het rectoraat van het St.Martinusaltaar in de St.Jan reserveerde dat was vrijgekomen door de dood van een zekere Wilhelmus Johannis Coelenzoen. Op 12 februari 1454 droeg Willem een huis in Den Bosch over aan zijn oom heer Willem Colen. Diens zusters Luytgart en Katherijn waren respectievelijk getrouwd met Wouter van Os, zoon van Arnt van Enode, en met Lambert vanden Ecker. Van hun zusters Lysbeth en Heilwich is slechts bekend dat ze op 29 januari 1450 samen met hun drie nog in leven zijnde broers een erfpacht uit goederen in Vught St.Petrus overdroegen aan hun neef Henric, zoon van Katherijn en Lambert vanden Ecker. Hun broer Jan wordt in 1440 en 1450 genoemd als frater van Porta Coeli. Heer Wouter Colen, die waarschijnlijk de oudste zoon van Wouter Colen van Oerle was, verhuisde al vroeg naar Luik. In 1418 wordt hij vermeld als collector fructuum en dienaar van de bisschop te Luik en in 1419 als dienaar van de Luikse officiaal. Van 1421 tot 1462 was hij vervolgens notaris van de aartsdiaken van Brabant. Dankzij zijn functies aan het Luikse hof wist heer Wouter tal van beneficies te verwerven. Zo was hij absent rector van het Maria-altaar in Esch (1418-1462), van de kerk van Riethoven (1427-1428), van het Driekoningenaltaar in Boxtel (1427-1445), van een altaar in Helechintz (1431), van een altaar in de St.Stephanuskerk te Statta bij Hoei (vanaf 1431), en van de kerk van Waalre en Valkenswaard (1448-1462). Walterus Colenzone de Buscoducis ging in 1429 te Leuven studeren en behaalde daar op 16 november 1430 zijn baccalaureaat in de artes. Omstreeks 1430 moet heer Wouter ook tot priester zijn gewijd. Hij was kanunnik van de St.Dionysiuskerk te Luik van 1430 tot zijn dood omstreeks 1463. 2)

De notaris heer Willem Colen of Colensoen, die in 1441 genoemd wordt als rector van de kerk van Heesch, reisde omstreeks datzelfde jaar naar Rome waar hij het ambt van notaris van de Rota verwierf. Hij wordt als litterarum apostolicarum scriptor en abbreviator vermeld van 1442 tot 1471. Als Wilhelmus Colenzoen de Boxstal kanunnik van de St.Jan in Den Bosch, liet hij zich toen of bij een later bezoek aan Rome ook inschrijven aan de broederschap van Maria dell'Anima. Het is niet duidelijk waar de toevoeging "van Boxtel" vandaan komt. Misschien gaat het om een verschrijving, maar ook zijn broer heer Wouter wordt in 1431 éénmaal vermeld als Wolterus Colenzoen de Boxtel. Dat het in het geval van heer Willem om twee verschillende personen gaat is niet waarschijnlijk. Heer Willem Colen, zoon van Wouter Colen van Oerle, werd in 1447 of eerder kanunnik van de St.Jan in Den Bosch. Reeds op 3 juli 1447 werd dominus Willelmus Colen soen, canonicus in Busco, door zijn neef Willem, zoon van Peter Colen soen, ten overstaan van schepenen van Den Bosch gemachtigd tot het innen van zijn pachten en cijnzen. Heer Willem fungeerde in 1454 als vice-deken van het kapittel en was daarnaast rector van het Groot Gasthuis (1441-1458). Op 13 december 1456 verleende Calixtus III op verzoek van hertog Philips van Bourgondië en het stadsbestuur van Den Bosch toestemming aan de deken van de St.Jan om de O.L.V.-kapel van het Groot Gasthuis te verheffen tot parochiekerk en de rector van de kapel te vervangen door twee kapelaans of portionarii. Heer Willem Colen zou hierom zelf verzocht hebben omdat hij tijdens epidemieën niet meer alle zieken van de sacramenten kon voorzien. Nadat heer Willem afstand had gedaan van zijn rectoraat verhief de deken pas op 23 juni 1458 de Gasthuiskapel tot parochiekerk. Heer Willem ontving voor de rest van zijn leven een lijfrente of "pensioen" van 100 gulden per jaar. 3)

Na 1458 ontplooide heer Willem niet veel activiteiten meer. Wel werd hij op 28 februari 1464 nog door zijn verwant heer Dirck van Orthen, kanunnik van de St.Martinus in Luik en van de St.Jan in Den Bosch, aangesteld als één van diens executeurs-testamentair. Heer Willem maakte zelf op 15 augustus 1472 zijn testament en liet daarin onder meer zijn woonhuis aan de Papenhuls na aan het St.Janskapittel. Hij deed dit onder voorwaarde dat het huis voortaan bewoond zou worden door de kanunnik die net als hij de prebende van het St.Agatha-altaar zou bezitten. Heer Willem overleed op 18 augustus 1472 aan de pest en werd bij het St.Agathaaltaar in de St.Jan begraven. Twee verwanten van heer Willem waren later eveneens kanunnik van de St.Jan. Een heer Wouter Colensoen kreeg in 1501 een prebende in de St.Jan. Volgens Kievits was hij toen reeds kanunnik van de St.Dionysius in Luik en resideerde hij pas vanaf 3 juni 1502 in Den Bosch. Hij bezat daar een huis in de Peperstraat. Heer Wouter, die in 1510 tevens absent rector was van de kapel van Maria en St.Anthonius in Lith, stierf op 14 april 1517. Ook hij werd begraven bij het St.Agatha-altaar in de St.Jan. Een meester Claes Colen, zoon van Peter Colen en van Engel Gerits van Merlair, wordt vanaf 1511 vermeld als kanunnik van de St.Jan. Hij bezat onder meer twee huizen in de Choorstraat en het huis "De Dom" bij de Vleeshal op de Markt. Meester Claes Colen overleed waarschijnlijk in 1519. 4)